Waarom dopen we?

Zusters en broeders,

‘Om Gods gerechtigheid te vervullen’, werd Jezus in de Jordaan gedoopt. Mens onder de mensen wilde Hij zijn, en zo ook dit zegel van de liefde van God ontvangen. Was dat nodig? Johannes de Doper aarzelde. De doop is oorspronkelijk een teken van bekering, waarbij het water de afwassing van de zonde betekent. Zou dat op Jezus van toepassing zijn?

Zou het op een pasgeboren kindje van toepassing zijn? Oorspronkelijk werden er alleen volwassenen gedoopt, die inderdaad zelf een bewuste keuze konden maken en hun leven een wending. Al snel werden ook kinderen gedoopt. Zonder afwassing van zonden zou ook een kind immers nog beladen zijn met de erfzonde, en daarmee nooit in de hemel kunnen komen. In een tijd van hoge zuigelingensterfte reden om zo snel mogelijk een kindje te dopen.

Maar dat was ooit. Van de barmhartigheid van deze gedachte zijn wíj vandaag de dag niet meer vanzelfsprekend overtuigd. Want als een mensenkind dan niet gedoopt zou zijn, wat zou dat dan betekenen? Ooit mocht het dan niet in gewijde aarde worden begraven; een gewoonte die gelukkig inmiddels is afgeschaft. Mede dankzij paus Benedictus die afgelopen week is overleden en begraven, en die dus niet alléén een groot theologisch geleerde was, maar ook een herder die met een pastoraal inzicht.

Als de liefde van God onbegrensd is, dan kan het doopsel niet het toegangskaartje voor de hemel zijn. Dan staat God zelf borg voor de aanvaarding van ieder mensenkind. En is dat niet precies wat we kinderen mee willen geven in het doopsel? Dat de weg naar God nooit afgesloten zal zijn, en dat ieder die zijn of haar heil bij God zoekt, welkom is.

Als de doop over de afwassing van zonden gaat, dan over de ontoereikendheid van het menselijk bestaan. Dat gaat niet alleen om dingen we fout of verkeerd hebben gedaan. Het gaat zeker ook om alles wat fout en verkeerd zou kunnen, en misschien wel zal kunnen gaan. Waar het begrip ‘zonde’ in ons besef een negatieve klank heeft kunnen krijgen omdat er al te vaak een sterke afkeuring mee werd uitgedrukt, gaat het bij de doop om aanvaarding. ‘Zonde’ is daarbij niet de diskwalificatie van mensen, maar gaat er om dat onze levens niet perfect zijn. Niet perfect kunnen zijn, maar dan dus ook niet perfect hoeven te zijn. Dikwijls heeft dat begrip ‘zonde’ een drukkende lading gekregen, maar zouden we het niet beter als troost beschouwen? Want het gaat erom dat we de liefde van God niet kunnen verliezen. En dat de aanvaarding van ons leven in Zijn onvoorwaardelijke genade ligt.

Zou dat geen verademing zijn, in een wereld (en een tijd) waarin we onder constante druk staan om ons eigen leven te moeten bewijzen? Waarin alles geweldig, fantastisch, flitsend en spectaculair moet zijn. Waarin we afgeschreven worden, ons afgeschreven voelen, als we aan de druk van het presteren niet kunnen voldoen, en alleen de zogenaamde winnaars in beeld komen. En zichzelf in beeld brengen. Liefst met alles en alles wat er te zien kan zijn. Wedijverend met likes op facebook en volgers op insta. Zou je daar niet compleet of leeglopen? Zoals de influencer Monica Geuze, de 27-jarige vlogster met ruim een half miljoen volgers, die de snelheid van haar eigen succes niet meer bij kan benen…

Zou je haar, (en zoveel anderen!), niet de rust van Christus wensen? Die van je houdt en die je aanvaardt, met alles wat er is aan successen maar ook: aan mislukking. Waar de wereld je afschrijft, schrijft God je bij. In de palm van Zijn hand. Dat wensen we ook een pasgeboren babietje toe, en geven we gráág mee.

Amen